Mở đầu là giải Serie
Giải vô địch quốc gia Italia hay còn gọi là Serie A bắt đầu khởi tranh từ năm 1898. Đây là một trong ba giải đấu hấp dẫn nhất ở châu Âu, quy tụ những câu lạc bộ và các danh thủ tầm cỡ thế giới. Trong suốt chiều dài lịch sử, Serie A đã để lại nhiều dấu ấn vô cùng đậm nét.
Genoa C.F.C và kỉ nguyên đầu tiên
Ngay khi Serie A được hình thành, câu lạc bộ Genoa đã trở thành đội bóng đầu tiên giành được danh hiệu vô địch. Trong quãng thời gian khoảng 25 năm tiếp theo, họ đã tiếp tục có những thành công với 9 lần đăng quang. Mặc dù đến nay, Genoa đang ngụp lặn ở các giải hạng dưới nhưng không thể phủ nhận rằng kỉ nguyên đầu tiên của Calcio gắn liền với đội bóng ở thành phố cảng này.
Những năm 1960 đáng nhớ
Sau khi chiến tranh thế giới lần thứ hai kết thúc, bóng đá Italia có những bước tiến dài. Hàng loạt các ngôi sao tên tuổi đã xuất hiện tạo nên những năm tháng vàng son của hai đội bóng thành Milan là Inter Milan và AC Milan.
Cũng trong giai đoạn này, huấn luyện viên huyền thoại của Inter Milan là Helenio Herrera đã đưa trường phái bóng đá phòng ngự theo kiểu Italia lên thành một thứ nghệ thuật với tên gọi Catenaccio (phòng ngự bê tông). Kể từ đây, các đội bóng Italia chính thức được biết đến với lối chơi thực dụng của mình và triết lý đó đã xuyên suốt quá trình phát triển của Calcio mãi về sau.
Lịch sử mãi lưu danh những cầu thủ xuất sắc của bóng đá thế giới xuất hiện trên đất nước hình chiếc ủng. Những cái tên như trung vệ thép Facchetti, cặp tiền đạo lừng danh Suarez - Mazzola (Inter), cậu bé vàng Gianni Rivera, C.Maldini, Altafini (Milan) đã đưa Serie A lên đỉnh cao của châu Âu khi họ mang về tới 4 chiếc cup C1. Bên cạnh đó, Juventus với Boniperti, Omar Sivori và người khổng lồ xứ Wales John Chales cũng không kém cạnh. Kể từ đây, ba đội bóng này tạo thành thế chân vạc tại Calcio.
Sự thống trị của Juvetus
Đến thập niên 70 và nửa đầu của thập niên 80, câu lạc bộ thành Turin gần như thống trị giải bóng đá Italia. Trong khoảng thời gian từ 1972-1986, bà đầm già thành Turin giành đến 9 danh hiệu Scudetto và vô số những thành công trên các đấu trường khác.
Các môn đồ của triết lý Catenaccio là HLV Vycpalech hay Trapattoni luôn hướng Juve đến lối chơi phòng ngự chặt chẽ khét tiếng, sẵn sàng bóp nghẹt những đợt lên bóng của đối phương rồi lạnh lùng tận dụng các cơ hội của mình. Có thể nói, Juventus chính là câu lạc bộ mang đậm chất Italia nhất trong lịch sử.
Đội bóng này cũng là bến đỗ của các danh thủ hàng đầu Serie A lúc bấy giờ, và họ không chỉ đóng góp cho câu lạc bộ mà còn là những ngôi sao sáng trên bình diện ĐTQG. Dino Zoff, Scirea, Cabrini, Tardelli, Gentille, Paolo Rossi từng mang vinh quang về cho tổ quốc Italia, Boniek là huyền thoại bóng đá Đông Âu, Michael Platini trở thành tượng đài sống mãi với ba lần liên tiếp đọa Quả Bóng Vàng châu Âu … giai đoạn thành công nhất trong lịch sử của Juventus này đã chính thức đưa họ trở thành đội bóng số một nước Ý.
Berlusconi và thời hoàng kim của Milan
Năm 1986, một sự kiện to lớn và trở thành bước ngoặt của Serie A đã diễn ra khi doanh nhân Silvio Berlusconi mua lại đội bóng áo Đỏ đen của thành Milan. Ông chủ giàu có này không tiếc tiền của để đem về AC Milan những cầu thủ hay nhất thế giới lúc bấy giờ, và đã dùng ảnh hưởng của Milan để đắc cử thủ tướng Italia trong thời gian dài.
Ngoài lứa cầu thủ tài năng xuất chúng như P.Maldini, Costacurta, Franco Baresi, Donadoni, Anbertini, Milan còn sở hữu bộ ba người Hà Lan bay là Frank Rijkaard, Ruud Gullit và Marco Van Basten cùng vô số những ngôi sao tên tuổi khác. Dưới triều đại hai HLV Sacchi và Capello, các Rossoneri đã giành được mọi vinh quang tột đỉnh trong bóng đá để tạo nên thời kì hoàng kim trong lịch sử câu lạc bộ.
Cùng với những năm tháng trên đỉnh thế giới của Milan , Calcio còn ghi nhận rất nhiều điểm sáng chói lọi mà tiêu biểu nhất là hai danh thủ Diego Maradona và Roberto Baggio. Huyền thoại Maradona đã đưa câu lạc bộ bé nhỏ Napoli trở thành một thế lực đáng gờm tại Serie A và của cả châu Âu. Còn Baggio, anh chính là người nghệ sĩ tài hoa nhất ở kỉ nguyên Calcio mới.
Serie A thoái trào
Những năm tháng hào hùng qua đi cũng là lúc giải bóng đá Ý lâm vào cuộc suy thoái. Bắt đầu từ sự chi tiêu vô tội vạ của nhóm bảy đại gia Juve, Milan, Inter, Roma, Lazio, Parma và Fiorentina, Serie A dần dần rơi vào cơn bão của khủng hoảng tài chính khiến cho một loạt các câu lạc bộ bị phá sản, những vụ gian lận, bê bối được phanh phui.
Đỉnh điểm là vào mùa hè năm 2006, bốn câu lạc bộ hàng đầu Calcio là Juventus, Milan, Fiorentina, Lazio đã phải ra trước vành móng ngựa vì dàn xếp tỉ số. Juventus, đội bóng giàu thành tích nhất nước Ý bị giáng xuống Serie B còn các đội bóng khác phải chịu hình phạt bắt đầu mùa giải 2006 – 2007 với số điểm âm.
Hiện tại, sau một mùa vật lộn ở giải SeriB, Juventus đã trở lại để tiếp tục cạnh tranh cùng những đội bóng hàng đầu, Milan vẫn tiếp tục quá trình trẻ hóa để tìm kiếm thành công và Inter đang là đội có thực lực mạnh nhất Serie A hiện tại. Không ai khác ngoài bộ ba này sẽ lại chi phối toàn bộ tương lai của Calcio trong những năm tiếp theo.